دستگاه پرکن مایعات رقیق
تعریف کلی از دستگاه پرکن مایعات رقیق (پرکن ثقلی ) :
دستگاه پرکن مایعات به دو نوع اصلی پرکن رقیق و پرکن غلیظ تقسیم می شوند و همه دستگاه های پرکن مایعات از مکانیزم های ( ثقلی، سیلندر پیستونی، پمپی ) خاصی در عملیات بسته بندی استفاده می کنند .
این در حالی است که دستگاه پرکن مایعات رقیق به دلیل متناسب بودن با مکانیزم ثقلی به « پرکن ثقلی »
شناخته می شوند.
به منظور شناخت بیشتر دستگاه پرکن مایعات رقیق نیاز است بدانید که تعریف و مشخصات مایعات رقیق چه می باشد؟ مایعات رقیق به مایعاتی گفته می شود که حداکثر ویسکوزیته ( چسبندگی ) و چگالی آن از ویسکوزیته روغن زیتون کمتر باشد و به همین دلیل رقیق بودن و جریان داشتن با چسبندگی کم موجب شده است که در مکانیزم ثقلی کاربر فراوانی داشته باشد.
یکی از ویژگی های دستگاه پرکن مایعات رقیق بی نیاز بودن از موتور و پمپ است و تنها با وزن مایعات و به وسیله جاذبه زمین عملیات بسته بندی را تکمیل میکنند، همین ویژگی باعث شده در صنایع غذایی و دارویی کاربرد ویژه ایی داشته باشد.
برای آگاهی بیشتر باید دانست که از مکانیزم ثقلی در عملیات بسته بندی مایعات غلیظ استفاده می گردد ولی سرعت کارایی به قدری پایین می آید که صرفه اقتصادی ایجاد نمی کند.
محصولاتی که به عنوان مایعات رقیق بشمار می روند و به وسیله پرکن ثقلی تزریق و بسته بندی می شوند:
انواع مایع شیمیایی مانند انواع شوینده مانند مایع ظرف شویی ، لوسیون ها، شامپو ، آب رادیاتور و …
انواع مایع بهداشتی مانند محلول های دهن شویی و انواع الکل، عطر – انواع عرقیات و آب میوه ها
انواع مایع خورنده و اسیدی مانند آب باطری ، انواع اسیدها و …
نوع کارکرد دستگاه پرکن مایعات رقیق:
دستگاه پرکن مایعات رقیق از نظر حالت کارکرد به ۲ نوع اصلی تقسیم می شوند؛
- پرکن ثقلی نیمه اتوماتیک
- پرکن ثقلی اتوماتیک
پرکن ثقلی نیمه اتوماتیک؛
این کارکرد نیمه اتوماتیک به اسم رومیزی معروف است، در این کارکرد ظروف مورد نظر روی نقاله گذاشته می شود و بعد از آن نوار نقاله به قسمت نازل ها ( که عملیات پرکردن ظروف را انجام می دهند ) کشیده می شوند.
پرکن ثقلی نیمه اتوماتیک به منظور بسته بندی مایعات با تیراژ تولیدی کم به کار گرفته می شود.
نداشتن نقاله برقی را می توان یکی از عیب های این کارکرد نیمه اتوماتیک دانست در این کارکرد ظروف توسط اپراتورها ( شخص ) به طرف نازل ها برده می شوند و با دخالت اپراتور درب ظروف بسته می گردد.
سرعت عملیات بسته بندی در این کارکرد نیمه اتومات بستگی به تعداد نازل ها دارد.
پرکن ثقلی اتوماتیک :
این کارکرد اتوماتیک برای صنایعی است که تیراژ تولیدی بالایی دارند و به صورت انبوه محصولات را بسته بندی می کنند به دلیل اینکه کارکرد اتومات سرعت کارایی بالایی دارد و همچنین به دلیل نیاز کمتر به اپراتور، صرفه اقتصادی فراوانی برای صنایع تولیدی ایجاد می کند برای مثال اگر بخواهیم با کارکرد نیمه اتوماتیک مقایسه کنیم، برای هدایت ظروف و کنترل نازل ها نیازی به اپراتور نداریم و هر اندازه از تعداد اپراتور کمتری استفاده گردد قطعا هزینه کمتری به صنایع تولیدی تحمیل می شود .
در این کارکرد از آغاز بسته بندی تا مرحله بستن درب ظروف و لیبل زنی از حداقل نیروی انسانی استفاده می شود. پرکن های اتومات ثقلی قادر به تزریق ظروف با حجم ۱۵۰cc تا ۲۰۰۰۰cc می باشند.
چگونگی عملیات بسته بندی اتوماتیک دستگاه پرکن مایعات رقیق:
قبل از مطالعه چگونگی بسته بندی دستگاه اتوماتیک، یک توضیح کلی از plc برق بکنیم، پی ال سی یک وسیله کنترل کننده مقدار و حجم مایعات در هنگام تزریق است. plc برق دارای یک صفحه نمایش است که اطلاعات دستگاه را نمایش می دهد و اپراتور به راحتی می تواند تمام قسمت های عملیات بسته بندی را کنترل کند و راندمان تولید را به شدت بالا می برد.
در قسمت بالای دستگاه پرکن ثقلی یک مخزن متناسب با ظرفیت دستگاه نصب می شود که متصل به نازل های تزریق میباشد ، مایعات بعد از تخلیه شدن در مخزن به طرف نازل ها جریان پیدا می کنند، مخزن نصب شده خود دارای امکاناتی چون سنسور تشخیص دهنده سطح می باشد که می تواند اطلاعات بدست آمده را به plc منتقل کند.
خود نازل ها نیز معمولا به صورت چکه گیر هستند که با سفارش مشتری می تواند بدون نازل تولید گردند و همچنین برخی از مایعات هنگام تزریق معمولی « کف » ایجاد می کنند ، نازل ها برای جلوگیری از این مشکل، از پایین به بالا ظروف را پر می کنند.
سرعت کارایی دستگاه پرکن مایعات رقیق اتومات ( پرکن ثقلی )
همان طور که ذکر شد تعداد نازل ها پرکن سرعت دستگاه را مشخص می کنند ؛
یک عدد نازل می تواند ۳۵۰ ظروف یک لیتری را در یک ساعت پر نمایند .
دو عدد نازل می تواند ۴۰۰ – ۶۰۰ ظروف یک لیتری را در یک ساعت پر نمایند .
چهار عدد نازل می توانند ۷۰۰ – ۹۰۰ ظروف یک لیتری را در یک ساعت پر نمایند .
شیش عدد نازل می توانند ۱۰۰۰- ۱۲۰۰ ظروف یک لیتری را در یک ساعت پر نمایند .
هشت عدد نازل می توانند ۱۲۰۰- ۱۴۰۰ ظروف یک لیتری را در یک ساعت پر نمایند .
امکانات و ایرادات دستگاه پرکن مایعات رقیق:
معایب و مزایای دستگاه های پرکن از جمله موضوعاتی است که در انتخاب یک دستگاه پرکن تاثیر زیادی دارد در ادامه به چند مورد از معایب و امکانات پرکن ثقلی اشاره می کنیم .
امکانات و مزایای دستگاه پرکن مایعات ثقلی:
پرکن ثقلی کاملا ساده است و پیچیدگی خاصی ندارد در نتیجه اپراتور نیازی به فراگیری معلومات زیادی نیست.
پرکن ثقلی نسبت به سایر پرکن ها ارزان تر است و کارایی بالایی دارد و در صورت خرابی دستگاه به دلیل ساده بودن ساختار دستگاه، هزینه تعمیر زیادی ندارد و مواد اسیدی و خورنده با این دستگاه کاملا امن بسته بندی می گردند .
معایب دستگاه پرکن مایعات رقیق:
قدرت فشار پایینی در عملیات تزریق دارند .
سرعت کارایی لازم را هنگام تزریق مایعات با چگالی بالا و متوسط را ندارد و هنگام تغییرات دما محیط بهره وری لازم را ندارند.